Onderzoeken vanuit woede #3

De methode “Woede is kracht” stelt onderzoekers in staat hun eigen woede te onderzoeken, te begrijpen en in te zetten. De methode kent 3 stappen.

Stap 1: wat maakt je boos?

In deze eerste stap ga je op zoek naar je woede. Wat is woede eigenlijk? Waarom is het zo ingewikkeld? Welke situatie maakt je boos en geeft je een machteloos gevoel? Waar zou je echt graag iets aan doen? 

Stap 2: waarom bestaat de situatie die jou boos maakt?

In stap 2 ga je onderzoeken hoe de situatie in elkaar zit: welke (passieve) krachten houden de situatie in stand? Welke (actieve) machten voeden dat? Oftewel: welke gewoontes, overtuigingen en belangen hebben invloed en hoe kun jij daar weer invloed op hebben?

Stap 3: wat ga je concreet doen?

In stap 3 ga je uitvinden wat je er -binnen jouw mogelijkheden- aan zou kunnen doen. Waar heb je invloed en wat bereik je dan? En hoe neem je andere mensen mee? Hiervoor stel je een manifest op (zie format hiernaast). In dit manifest vertel je welk probleem je ziet, doe je een belofte over wat je gaat veranderen, hoe je dit gaat doen en wat het resultaat ervan zal zijn. Een manifest kan verschillende vormen aannemen. Je kan het schrijven, voordragen, het kan een video, poster of theaterstuk zijn. Het manifest is (onderdeel van) de oplossing.

Tijdsduur

De methode kan in theorie zo lang duren als je wilt. Stap 1 kan een sluimerende voorgeschiedenis hebben, maar hoeft niet lang te duren. Stap 2 zal doorgaans wat langer duren omdat met behulp van onder andere deskresearch bepaald wordt wat de machten (personen, groepen of organisaties die het probleem actief beïnvloeden) en wat de krachten zijn (die in en om de persoon spelen en het probleem passief beïnvloeden). Stap 3 kan iets korter duren dan stap 2 als er louter een manifest opgesteld wordt, maar ook langer als er daarnaast een oplossing gemaakt wordt.

Benodigdheden

De denkkaarten van Astrid Poot (zie hiernaast) helpen om gericht onderzoek te doen en om een manifest op te stellen. Voor het genereren van oplossingsrichtingen kunnen verschillende middelen zoals mindmaps, post-its, gebruikt worden. Ook is het slim om te kijken welke oplossingen er al bestaan voor hetzelfde of een soortgelijk probleem.

Data en inzichten

Het is belangrijk om een goed overzicht te creëren van alle gegevens en inzichten die je hebt verzameld tijdens het onderzoeken. Je kan bijvoorbeeld je inzichten over machten en krachten schematisch weergeven in een van de werkbladen. Dit kan heel handig te zijn om de machten en krachten goed vast te stellen. De verhouding tussen deze twee wordt hierdoor ook duidelijk.
Dit inzicht wordt vervolgens gebruikt om naar passende oplossingsrichtingen te zoeken. Hierbij komt ook verder bronnenonderzoek kijken. Dit kunnen bronnen zijn die direct met het probleem te maken hebben, of die een bepaalde strategie of aanpak bespreken.

Moeilijkheidsgraad

Is deze methode moeilijk? Dat hangt af van het probleem. Racisme op de werkvloer is lastiger dan vuilnis naast de afvalcontainer. Sommige problemen kunnen omschreven worden als “wicked problems”. Dit zijn problemen met een oneindig aantal invalshoeken m.b.t. oplossingen, maar die van nature nooit volledig opgelost kunnen worden. Wel kunnen wicked problems kleiner gemaakt worden, waardoor het probleem in een kleinere ruimte kan worden opgelost. Het is vooral van belang dat je oprecht bent over je gekozen oplossingsrichting. Het moet duidelijk zijn dat je het probleem daadwerkelijk wil oplossen en hoe je dit wilt bereiken.

Voor- en nadelen van de methode

Voordelen

• De focus op de machten en krachten helpt bij het vinden van realistische oplossingen. Het onderzoek dat vereist is bij zowel het vaststellen van het probleem als het vinden van een oplossing, draagt ook bij aan het feit dat het probleem goed gekaderd wordt.
• Het is mooi dat negatieve emoties zoals woede en frustratie omgezet kunnen worden in creativiteit die vervolgens weer leidt tot een positieve invloed op de maatschappij.
• Door na te denken over verschillende oplossingen, is de kans op “tunnelvisie” beperkt.
• De methode zorgt ervoor dat je in staat bent een probleem aan te pakken dat te groot is om zomaar op te lossen.

Nadelen

• Het kan lastig zijn om een oplossing te bedenken die de machten op een juiste manier beïnvloeden.
• De oplossing kan te klein zijn om effect te sorteren.
• De oplossing kan een onverwacht effect sorteren.
• De impact, het bereik en de haalbaarheid is op voorhand lastig te bepalen.

Tips en tricks

• Het is de bedoeling dat jouw oplossing concreet, oprecht en waardevol is en geen schade aanricht.
• Zorg voor een heldere en juiste stijl, bijvoorbeeld door gebruik van humor, door zorgzaam, vriendelijk of door neutraal of dwingend te zijn.
• Denk na over de toon die je wilt zetten.
• Wees sympathiek en sluit aan bij non-profit en open source zaken.
• Communiceer je oplossing goed; andere mensen moeten het ook kunnen begrijpen. Gebruik het manifest hierbij als uitgangspunt.

Gerelateerde methoden:

• Onderzoeken vanuit woede #1
• Ontwerpen vanuit woede #2
• Brainstorming
• Ideation
• Mind Mapping

Bronnen
Poot, A. (2021, 22 maart). Onderzoeken vanuit woede #3 [Presentatieslides]. Geraadpleegd van DLO – Digitale LeerOmgeving

Geschreven door Salomé de Ruiter en Jos de Boer uit de minor Designing User Research, schooljaar 2020/2021