Een ‘Guided tour’, of rondleiding, is een Field Method waarin de onderzoeker zichzelf in de omgeving en belevingswereld van de deelnemer gaat verdiepen. De participant geeft de onderzoeker een rondleiding van hun eigen huis, werkplek of van een dagelijkse activiteit. Hierdoor ondervindt de onderzoeker niet alleen fysieke details, maar ook routines, gewoonten, normen en waarden en andere kwalitatieve aspecten van de interacties die de participant beleeft. Daarnaast kan er natuurlijk ook gekeken worden naar wat de participant overslaat in de rondleiding. Ondervinden welke aspecten minder belangrijk zijn voor de persoon kunnen ook waardevolle inzichten opleveren.
Met een ‘Guided tour’ kan achterhaald worden wat binnen een specifieke context belangrijk is voor de doelgroep en hoe de belevingswereld van de participanten eruit ziet. Denk hierbij aan fysieke details, maar ook routines, gewoonten en normen en waarden, maar het gaat ook verder dan dat. Er kan ook gekeken worden naar culturele dynamieken, of juist naar onderdelen die minder belangrijk geacht worden door de participant.
Deze methode kan het best gebruikt worden in de onderzoeks- en inspiratiefase. Met de rondleiding kan een (probleem)situatie bekeken worden en kan er ondervonden worden waar er ruimte ligt voor verbetering. Daarnaast kan het ook inzichten geven over de doelgroep zelf, wat weer kan helpen om inspiratie op te doen voor een project.
Allereerst is het van belang om te bepalen wat de onderzoeksvraag is die beantwoord moet worden met onder andere de rondleiding. Hoe kun je de tour inrichten, zodat deze de beste insights levert voor het onderzoek? Hoeveel verschillende participanten heb je hiervoor nodig? Deze moeten deel uitmaken van de doelgroep en in de positie zijn om in een relevante context een rondleiding te kunnen geven. Dit laatste, de relevante context, moet ook van tevoren bepaald worden, zodat deze aansluit bij de onderzoeksvraag.
De volgende stap is het duidelijk communiceren met de participanten over de verwachtingen, de onderzoeker betreedt namelijk de persoonlijke ruimte van de participant.
De onderzoeker heeft een luisterend oor en een kritische blik nodig. Verder is het handig om pen en papier mee te nemen om notities te maken, alsook camera en opname apparatuur, wanneer hier toestemming voor gegeven is.
Wanneer de juiste voorbereidingen zijn getroffen hoeft de onderzoeker alleen nog maar naar de locatie te gaan en te luisteren naar de rondleiding van de participant. Één op één contact wordt aangeraden, om de participant niet te overweldigen. Echter is het soms makkelijker om met twee personen te komen, één voor de vragen en één voor het noteren. Dit kan het beste bij stap twee van de voorbereiding besproken worden zowel binnen het onderzoeksteam als met de participant.
Eenmaal op locatie is het belangrijk om rekening te houden met culturele en gender dynamieken die naar boven kunnen komen. Dit kan zo klein zijn als schoenen uit doen bij binnenkomst, of groot als bepaalde uitspraken die in culturen als beledigend opgevat kunnen worden.
Verder is het belangrijk om niet te vergeten om vragen te stellen. De onderzoeker zou hier de ‘Waarom-ladder’ kunnen gebruiken, om echt tot de ‘core’ van de motivatie van de participant te komen. Als laatste kan er tijd genomen worden om foto’s te maken, mocht dit van tevoren afgesproken zijn met de deelnemer.
De lengte van de rondleiding hangt natuurlijk af van de context, maar plan hier vooral ruim de tijd voor in. Denk aan ongeveer twee tot vier uur.
De moeilijkheid van deze methode zit in het kritisch luisteren en kijken naar de rondleiding. Wat zegt de participant precies en welke aspecten worden overgeslagen? Waarom wordt dit gezegd of overgeslagen? Voor de rondleiding kan de onderzoeker zich niet heel goed voorbereiden, dus op het moment inspelen op wat er gezegd wordt zal nodig zijn. Op deze manier kan de meest waardevolle informatie uit de rondleiding gehaald worden.
Beate van Garderen
