Hoe creëer je een conversatie rondom een lastig thema?
Als ontwerper is het heel belangrijk om in gesprek te gaan met je doelgroep, ook als het een lastig onderwerp betreft. Maar hoe kunnen we de doelgroep stimuleren om mee te praten over lastige onderwerpen? In dit artikel duiken we dieper in op de betekenis van ethiek in design en hoe het ingezet kan worden als onderzoeksmethode.
We hebben als ontwerpers steeds meer te maken met mensen en hun emoties. Waar onze taak eerst voornamelijk bestond uit het ontwerpen van grafische uitingen, worden we nu veelvoudig ingeschakeld voor uiteenlopende producten. Een ontwerp voor een spelletje vraagt een andere aanpak dan een ontwerp voor het aanvragen van medicijnen op het internet. Binnen al deze uiteenlopende projecten krijgen wij te maken met uiteenlopende ethische kwesties.
Hoe kan je een goed gesprek over die ethische kwesties voeren? En hoe kan je met behulp van participanten ethische obstakels proberen te overwinnen? De taak voor ons als onderzoekende ontwerpers is dus om goed te kijken hoe we de mens het best en op de meest ethisch verantwoorde manier kunnen bedienen. In dit artikel gaan we daar verder op in.
Bij deze onderzoeksmethode draait alles om het bedenken van een thema dat je bespreekbaar wilt maken. Doe daarom eerst uitvoerig onderzoek om te kijken of er al iets over is geschreven, en of je die informatie kan meenemen in je onderzoek met de participanten.
Allereerst is het zaak om een thema of kwestie te vinden waar jij je als ontwerpend onderzoeker in vast wilt bijten. Het is belangrijk om een thema te kiezen waar jij zeker van van bent dat het goed kan werken en waarvan je weet dat er een goed gesprek over gevoerd kan worden. Vervolgens is het belangrijk om te zoeken naar participanten die onderdeel willen zijn van de dialoog en input willen geven.
Om Ethiek als onderzoeksmethode en conversatiestarter te gebruiken zijn er een aantal stappen vereist. Begin met het samenstellen van een interview gecentreerd rondom een product, dit kan je bereiken door gebruik te maken van een thing interview. Een thing interview is een interview methode die gebruikt wordt om producten vanuit een ander perspectief te bekijken om het product zo beter te kunnen begrijpen. Bij een product dat je kunt gebruiken kun je bijvoorbeeld denken aan een intake voor een psycholoog. Door de input van participanten (en de ervaring die zij meebrengen) kan je voordat het product gelanceerd wordt al ethische pijnpunten verhelpen.
Dit product wordt (mogelijk in de toekomst) gebruikt door mensen en daarom moeten we op zoek gaan naar manieren hoe mensen dit product gebruiken en wat voor emoties ze daarbij voelen. Het blootleggen van obstakels of pijnpunten kan dan beginnen. Stel de scenario’s die je hebt gecreëerd voor aan de participanten en laat ze erop reageren. Hoe voelen zij zich over een obstakel? Hoe gaan zij er mee om en wat kan jij als onderzoekend ontwerper daar van leren?
Wat je uiteindelijk wilt bereiken is dat het uiteindelijke gesprek rondom een ethisch vraagstuk meer op gang komt. Juist daarom wil je de meningen van je participanten goed noteren en de conversatie afsluiten met een slotvraag. In deze vraag kan je de participanten een laatste kans geven om nog wat te zeggen. Dit kan een inzicht zijn wat ineens opkomt, of een duidelijk statement dat de participant toch graag nog even wilt vermelden.
Deze methode is op beide manieren uit te voeren. Tijdens een online meeting is het natuurlijk altijd lastiger om emoties af te lezen, tevens zijn mensen vaak minder snel geneigd om feedback te geven en hun mening te delen. Ook is het soms lastig om over je emoties en je binding met het onderwerp te praten vanachter je webcam, met eventueel nog andere huisgenoten die het ook horen. Het wordt daarom aangeraden om dit soort meetings fysiek te organiseren. Als onderzoeker zie je en begrijp je beter wat er aan de hand is en kan je doorvragen wanneer je waardevolle informatie ontdekt.
De inzichten, informatie en opmerkingen die de participanten maken kan jij als onderzoekend ontwerper gebruiken om het ethische vraagstuk of obstakel meer bespreekbaar te maken of om te kijken naar een oplossing.
Als resultaat en bevindingen kan je de meningen, emoties en opmerkingen van de participanten gebruiken. Deze kan je dan weer omzetten in een verslag over hoe jij denkt dat je het ethische vraagstuk/obstakel kan helpen oplossen.
Deze methode is relatief makkelijk uit te voeren, mits jij als onderzoekend ontwerper stevig in je schoenen staat en bereid bent om een lastig onderwerp aan te pakken. Het kan lastig zijn om participanten te vinden die mee willen denken over een gevoelig onderwerp, dus bereid je daar goed op voor.
Jesse van Hooff
