Een provocerend geschetste toekomst met betrokken sociale relaties, sturende media en context, gebaseerd op een specifieke, subjectieve denkwijze van een doelgroep, om hun verhouding tot een maatschappelijk probleem positief te beïnvloeden.
De wereld vandaag de dag omvat veel maatschappelijke problemen die meerdere kloven heeft doen ontstaan tussen mensen en groepen. Elk met eigen gevormde gedachtegangen en motieven. Om deze kloven te dichten en mensen meer naar elkaar toe te laten groeien is het soms goed en nodig om de gevolgen te ervaren van uitgewerkte scenario’s, die zijn gebaseerd op ons eigen denkwijze. Door die gevolgen te ervaren kunnen we ons beter in elkaar inleven waardoor de toon van een gesprek of discussie heel anders wordt. Het is interessant om erachter te komen hoe mensen over bepaalde dingen denken en vooral waarom zij zo denken. Want ook bij grote maatschappelijke problemen zijn die beweegredenen vaak het beginpunt voor een oplossing.
‘Almost every action we take introduces the risk of unintended consequences’ – Cennydd Bowles
Provoked thinking geeft een (extra) ingang in het verkrijgen van inzichten en mogelijke oplossingen, waarbij je een doelgroep confronteert met de consequenties van hun eigen denkwijze. Deze consequenties werken confronterend, omdat ze door jou concreet worden uitgewerkt in toekomstige scenario’s.
Je laat hierbij de hele wereld even om hun draaien, waarin ze mogelijk mooie, maar ook hele confronterende waarheden te zien krijgen. Belangrijk hierbij is dat je na de ervaring ook handvatten aanbiedt voor andere nieuwe perspectieven, zodat ze ook de mogelijkheid krijgen hun denkwijze te vergelijken, te overdenken en, het liefste, positief te veranderen.
Deze methode is een combinatie van twee eerder onderzochte onderzoeksmethodes, die beiden een sterke bron zijn voor het creëren van een gesprek of discussie en een goede tool zijn voor een reëele beleving: Sociona en Provocatype. De sociona is een visuele weergave van de relaties tussen betrokken personen rond een maatschappelijk probleem en de daarbij horende media en context die daar invloed op hebben. Hiermee achterhaal je de beweegredenen van de doelgroep m.b.t. dat maatschappelijk probleem. Een provocatype bestaat uit een provocerend prototype waarmee je mensen de toekomst kunt laten ervaren rond een maatschappelijk probleem, zodat je erachter kan komen hoe zij zich daar tot verhouden.
Provoked thinking is een extensie op de twee voorgenoemde onderzoeksmethoden, waarbij een provocerend, toekomstig scenario wordt gecreëerd dat gebaseerd is op de denkwijze en beweegredenen van een doelgroep. Door het ontwerpen van een op maat gemaakte provocerend scenario, wordt de doelgroep geconfronteerd met een toekomst die zij hebben laten ontstaan. Het is de bedoeling dat zij dit op een of andere manier werkelijk en, het liefste, fysiek kunnen ervaren, in welke vorm dan ook. Hierbij wordt ook ingespeeld op hun sociale relaties en de betrokken media en context die van invloed zijn geweest op hun denkwijze, om een volledige ervaring te creëren.
Na de provocatie worden er andere perspectieven/insteken getoond die de situatie op een positieve manier kunnen beïnvloeden. Hiermee krijgt de doelgroep ook oplossingen aangeboden waarmee zij hun eigen denkwijze kunnen vergelijken.
Het doel van de methode is om de doelgroep (en andere mensen) een provocerende toekomst te laten ervaren, dat is ontwikkeld gebaseerd op hun eigen denkwijze en beweegredenen over een maatschappelijk probleem. Hiermee kunnen zij de impact ervaren van de manier waarop zij denken en ontdekken dat dat niet altijd voordelig hoeft te zijn voor andere groepen in de wereld. Hierbij zien zij ook het effect op hun eigen sociale relaties en de betrokken media en worden andere perspectieven getoond, zodat zij andere inzichten te zien krijgen waarmee zij hun eigen denkwijze kunnen vergelijken. Daardoor zullen ze geneigd zijn een andere, veelzijdiger kijk en interpretatie op het onderwerp te krijgen.
Om te beginnen moet je bedenken welk maatschappelijk probleem je wilt aankaarten en welk standpunt/denkwijze hiermee te maken heeft, die je wilt onderzoeken. Daarna leg je alle betrokken mensen vast die diezelfde denkwijze hanteren. Dit wordt de doelgroep en het onderwerp waarvoor je jouw provocerend prototype gaat ontwikkelen.
Nu je de doelgroep weet, is het zaak om erachter te komen wie zij zijn, hoe zij zich verhouden tot het probleem en waarom zij denken op de manier dat zij doen. Hiervoor kan je een sociona maken, die inzicht geeft in hun sociale relaties en de sturende media en context die beïnvloedend kunnen zijn op de denkwijze van de doelgroep. Dit zijn namelijk aspecten die je ook in jouw provocerend prototype gaat uitwerken. Deze aspecten vormen de beweegredenen van de doelgroep voor het hanteren van hun denkwijze over het maatschappelijke probleem.
Met het onderwerp, de doelgroep en sociona behoor je nu deze dingen te weten zijn gekomen:
Voor het ontwikkelen van een toekomst provocatie, moet je eerst kijken naar bestaande en opkomende trends die passen bij het onderwerp en de doelgroep. Deze trends ga je specifiek toespitsen op de denkwijze van de doelgroep, zodat het een logische en, voor hun, realistisch toekomstbeeld schetst.
Nu je de nodige informatie hebt verzameld, ga je ideeën schetsen voor mogelijke provocaties die dat realistische toekomstbeeld schetst. Dit kan in alle vormen uitgewerkt worden, zolang het maar aan deze vier aspecten voldoet:
Wanneer is vastgesteld welke provocatie je gaat uitwerken en in welke vorm het wordt gegoten, is het goed om je idee eerst een keer te testen bij mensen om te kijken of het een duidelijk en begrijpelijk concept is geworden. Wanneer de laatste aanpassingen zijn gedaan ga je bedenken welke omgeving past bij jouw concept, waarin het toekomstbeeld het beste naar voren komt. Dit kan namelijk op een fysieke plek of online gedaan worden. Het wordt aangeraden om het fysiek te doen, omdat je de provocatie beter en gevoelsmatig kunt presenteren en omdat je makkelijker gesprekken en discussies aan kunt gaan na de ervaring.
Na de ervaring laat je in dezelfde setting ook andere perspectieven of denkwijzen zien die een positieve invloed hebben op het toekomstbeeld.
Achteraf kunnen er interviews, gesprekken en discussies gehouden worden met de doelgroep, omtrent het onderwerp en de ervaringen.
Omdat deze methode bestaat uit twee andere volwaardige onderzoeksmethoden, zal Provoked thinking een tijdsintensieve methode zijn. Een sociona is variërend qua tijdsduur, van een dag tot een maand of langer. Dit hangt heel erg af van je onderwerp en de grootte van je doelgroep. Het creëren van een provocatype kan ook enkele dagen of weken duren, afhankelijk van het toekomstscenario en alle aspecten uit de sociona die je naar voren wilt laten komen in de provocatie. Daarna houdt je gesprekken met de doelgroep om de ervaring te kunnen analyseren en om te kijken of de resultaten overeenkomen met het doel, dat je voor ogen had. Omdat je het zo groot kan maken als je zelf wilt, is het erg van belang je doel, het onderwerp en de doelgroep concreet te maken en niet uit het oog te verliezen.
Met deze methode verzamel je inzichten over de sociale relaties, de sturende media en andere invloeden van de doelgroep m.b.t. een maatschappelijk probleem. Hiermee kom je achter de denkwijzen en beweegredenen voor deze denkwijzen die de doelgroep hanteert. Bij de gesprekken en discussies die achteraf ontstaan, worden nog meer inzichten verzameld over opkomende vragen, dilemma’s of eventuele oplossingen. Dit is ook het moment om erachter te komen of, en waarom de doelgroep wel of niet positief is beïnvloedt door de ervaring.
Het moeilijke deel van Provoked Thinking bestaat uit het bedenken van een provocatiemiddel en vorm, die niet te aanvallend of verwijtend zijn. Het moet een ervaring worden waarbij de doelgroep nieuwe inzichten vergaard en geconfronteerd wordt met hunzelf. Dat zal altijd heftiger overkomen dan normaal, maar het moet dan ook wel impact maken.
Deze methode heeft veel aspecten en bevat veel subjectiviteit. De gesprekken en discussies die achteraf ontstaan, zijn dus erg belangrijk om erachter te komen wat voor effect de provocatie heeft gehad op de doelgroep. Dit is ook meteen het resultaat wat je uit het onderzoek haalt. Uiteindelijk is het doel om een zaadje te planten bij de doelgroep, om hun denkwijze op een positieve manier te beïnvloeden.
Bodil Liesdek - student Minor DUR 2021
