Een onderzoeksmethode waar je aan de hand van zelf gemaakte tekeningen gemakkelijk een omgeving kunt analyseren.
Gebaseerd op het werk van Jan Rothuizen. https://janrothuizen.nl
“Ik kan niet zo heel erg goed mensen tekenen, ben ik bang. Maar de tekeningen van de woningen van mijn oude benedenbuurvrouw of de werkster noem ik wel portretten. Ze staan er zelf niet op, maar ik laat zien wie we zijn door over hen te vertellen en hun spullen te tekenen.”
~ Jan Rothuizen
Het doel van de methode ‘De persoonlijke werkelijkheid’ is dat je in de omgeving van degene kunt kruipen waar je in geïnteresseerd bent door dit te tekenen. Deze tekeningen ga je vervolgens analyseren en hieruit volgen inzichten.
Misschien denk je nu, hoe kunnen tekeningen mij gaan helpen bij het uitvoeren van een onderzoek. Maar het helpt echt. Aan de hand van een door mij uitgevoerd onderzoek zal ik dit uitleggen.
Mijn onderzoeksvraag luidt: Hoe is de interactie tussen hondenbezitter tijdens het uitlaten veranderd door Corona ten opzichte van voor Corona? Wat deze onderzoeksvraag zo ‘moeilijk’ maakt is dat het zich gedeeltelijk afspeelt in het verleden. Want hoe ga je iets onderzoeken wat zich in het verleden heeft afgespeeld? Juist, met tekeningen. Ik ben samen met een hondenbezitter gaan tekenen, ik heb getekend en de hondenbezitter kreeg de taak om zo gedetailleerd mogelijk de situatie te beschrijven. Hieruit volgde een gedetailleerde tekening van deze hondenbezitter tijdens zijn uitlaat moment. Vervolgens ben ik dit gaan analyseren: Wie bevonden zich in de situatie? Wat zeiden zei? Welke non-verbale communicatie is er? Wat voelt de hondenbezitter? Waar speelde het zich af? Heeft de locatie invloed op de situatie? En ga zo maar door.
Wie je participanten zijn hangt natuurlijk af van je onderzoek. In mijn geval wist ik precies wie ik moest benaderen om samen terug te kunnen gaan naar die bepaalde situatie. Maar de tekeningen hoeven zich natuurlijk niet altijd in het verleden af te spelen. Stel je wilt een bepaalde wijk in Amsterdam volgende week gaan onderzoeken, dan weet je nog niet wie je participanten zijn. Je weet nog niet wie er op dat moment gaan zijn. Deze mensen ga je pas ‘leren kennen’ wanneer zij zich bevinden in jouw onderzoeksomgeving. Wat belangrijk is, is dat je er wel bent op deze plaats maar je bent zelf niet actief. Jij kijkt mee van een afstand. Waarom? Door deel te nemen aan de situatie kan je deze veranderen, en dit is niet de bedoeling. Je hebt de rol van toeschouwer. Jij bent de onderzoeker.
Ook de duur van deze onderzoeksmethode hangt af van wat je wilt onderzoeken. Neem nog eens het voorbeeld van een onderzoek naar een bepaalde wijk in Amsterdam. Hier kun je 5 minuten zitten maar ook een aantal uur. Jij bepaalt.
Denk aan tekenmateriaal: Pen, potlood, stiften, papier.
Je kunt heel veel verschillende data verzamelen met deze methode. Is je onderzoek gericht op mensen dan kun je data verzamelen zoals emoties, verbale en non-verbale communicatie, gevoelens, gedachtes, uiterlijk, afkomst, geslacht etc. Dit kun je verzamelen door goed te observeren en te luisteren. Hoor je wat de mensen zeggen? Hebben ze een bepaalde gezichtsuitdrukking? Zie je hoe iemand zich voelt? Noteer zo veel mogelijk nuttige/ relevante informatie voor jouw onderzoek. Maar je onderzoek kan ook gericht zijn op een bepaalde omgeving. Dan verzamel je bijvoorbeeld data over de mensen die er zijn, welke attributen er zijn, welke interacties er plaats vinden, welke geluiden je hoort etc.
Je hoeft geen Leonardo da Vinci of Rembrandt van Rijn te zijn om deze methode uit te kunnen voeren. Je tekeningen hoeven namelijk geen kunstwerken te worden. Het gaat er namelijk om dat jij als onderzoeker bepaalde informatie die je verkrijgt uit een situatie om kunt zetten in een tekening zodat jij deze kunt analyseren. Je kunt de tekening voorleggen aan de mensen waar de tekening op gebaseerd is, om te controleren of het juist is wat je getekend hebt.
Bronnen:
Kelsey van Vlaanderen
